«Μα ζούμε σε μια σύγχρονη χώρα!»
Αφιερωμένο στα θύματα του δυστυχήματος (Τέμπη 2023, σύγκρουση τρένων)
Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, που σε κάθε σχολική τσάντα υπάρχει ένα κινητό τελευταίας τεχνολογίας με σύστημα εντοπισμού, για να βρίσκουμε την τοποθεσία του κάθε παιδιού, τα τρένα κυκλοφορούν και «όπου βγει». Τη στιγμή που τα ρομπότ έχουν τη δυνατότητα να πραγματοποιούν χειρουργεία και τα λεωφορεία να κινούνται χωρίς οδηγούς, τα τρένα τα ελέγχει ακόμα ανθρώπινο χέρι. Η ανθρώπινη ζωή εξαρτάται από το αν θα κάνει λάθος ή όχι ένας σταθμάρχης ή αν πάθει ανακοπή ή λιποθυμήσει. Ένας σταθμάρχης που είναι «ψηφιακός μετανάστης» και κρατά χειρόγραφες σημειώσεις σε ένα τετράδιο. Και εμείς καμαρώνουμε ότι έχουμε μεγάλες ταχύτητες wifi και περιμένουμε με αγωνία το Metaverse. Έχουμε την ψευδαίσθηση ότι ζούμε σε μια προηγμένη χώρα στην ψηφιακή εποχή και είμαστε σύγχρονοι πολίτες επειδή ανεβάζουμε selfie και βλέπουμε γύρω μας πρόσωπα σκυμμένα στις οθόνες. Επιτρέπουμε στην τεχνητή νοημοσύνη να διαλέγει για εμάς ειδήσεις, μουσική, ταινίες όμως επαφιόμαστε στην ανθρώπινη βλακεία να επιλέγει που θα πάνε τα τρένα, τα λεωφορεία, οι ζωές μας.
Όταν στις ομιλίες μου επισημαίνω ότι θα έπρεπε να έχουμε μια πιο ισορροπημένη σχέση με την τεχνολογία και να μη σπαταλάμε τόσο χρόνο στο «χαζολόγημα» σε οθόνες, υπάρχει πάντα κάποιος, που με πολύ φανατισμό, εκφράζει το παρακάτω επιχείρημα: «Μα ζούμε σε μια σύγχρονη χώρα, δεν γίνεται εμείς να μένουμε πίσω! Η τεχνολογία είναι μέρος της ζωής μας!». Τι κρίμα που είμαστε τόσο υπέρμαχοι της χρήσης τεχνολογίας μόνο όταν αποφασίζουμε να αγοράσουμε στο παιδί μας το καινούριο smartphone, να του επιτρέπουμε να έχει προφίλ στα social media και να βυθίζεται στην εικονική πραγματικότητα. Σε ποιον ακριβώς τομέα της ζωής μας είναι αναπόσπαστο κομμάτι η τεχνολογία; Κρίμα που μέχρι και το 2023 δεν απαιτήσαμε σε αυτή τη χώρα η τεχνολογία να βελτιώσει κάθε τομέα της ζωής μας και να μας παρέχει ποιότητα, αξιοπιστία και ασφάλεια. Αν σε κάποιο σημείο δεν πιάνει το wifi, τσατιζόμαστε: «Σε τι χώρα ζούμε, είμαστε πολύ πίσω!», λέμε. Αρκούμαστε όμως στα παλιάς τεχνολογίας μέσα μαζικής μεταφοράς, κέντρα υγείας, νοσοκομεία, σχολεία. Μπορεί κάθε μαθητική τσάντα να έχει ένα smartphone όμως οι περισσότερες τάξεις δεν έχουν βιντεοπροβολέα για καλύτερη εκπαίδευση. Ζούμε στη χώρα που οι σκούπες είναι πιο «έξυπνες» από τα τρένα και τους σταθμούς. Όπου τα σπίτια έχουν καλύτερους υπολογιστές από ότι οι δημόσιες υπηρεσίες. Στη χώρα που το 96% των πολιτών χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για περισσότερες από 5 ώρες την ημέρα για «σερφάρισμα», ενώ υπάρχουν υπηρεσίες που επικοινωνούν ακόμα με fax. Ζούμε στην χώρα που κάθε μάνα μπορεί να κάνει βιντεοκλήση με το παιδί της, όμως δεν μπορούν να ειδοποιηθούν οι μηχανοδηγοί ότι βρίσκονται σε «κούρσα θανάτου». Με τέτοιες συνθήκες, δεν μας λες και προηγμένη χώρα της ψηφιακής εποχής!
Ποιος φταίει; Φυσικά απαιτούμε να αποδοθούν ευθύνες. Όμως να δούμε και το δικό μας φταίξιμο. Επαναπαυόμαστε, δεν διεκδικούμε, δεν απαιτούμε να γίνει επιτέλους αυτή η χώρα, μια χώρα του 21ου αιώνα. Αφού λοιπόν αφήσουμε στην δικαιοσύνη να κρίνει τους αίτιους, ας αναλογιστούμε και εμείς την ατομική αλλά και συλλογική μας ευθύνη: αρκούμαστε στα λίγα και δεν κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας για να εξελιχθεί η χώρα μας σε μια πραγματικά σύγχρονη και προηγμένη χώρα. Σε μια χώρα όπου η τεχνολογία υπηρετεί τον άνθρωπο και να του παρέχει ασφάλεια και καλύτερη ποιότητα ζωής. Ας κάνουμε το χρέος μας: να μην ξεχάσουμε, να φωνάξουμε, να αναλάβουμε δράση, να μεταμορφώσουμε τον πόνο και το πένθος σε κάτι που να σώσει άλλες ζωές. Να μην συμβεί ποτέ ξανά να χαθούν άδικα τόσες ψυχές. Το χρωστάμε στη μνήμη τους!
Αιωνία η μνήμη!
Ροδούλα Ε. Καφτάκη, Εκπαιδευτικός Πληροφορικής